Door Multiple Sclerose (MS) kunnen verschillende klachten ontstaan die het moeilijker maken om u goed te uiten. Dit gebeurt bijvoorbeeld als u door de MS de controle verliest over de spieren waarmee u spreekt. Daarnaast kunnen er andere problemen ontstaan zoals taal, slik of stem problemen.
Problemen bij ademhaling en stemgeving
Bij mensen met MS kunnen problemen bij de ademhaling of bij de stemgeving voorkomen. Denk aan een oppervlakkige, hoorbare en zwakke ademhaling, een geringe ademkracht die nodig is om te spreken, een gestoorde controle over het stemgeluid en heesheid.
Mondmotorische problemen
Door de MS kan de functie van de tong- en lipspieren verminderen. Spreken, eten en drinken wordt hierdoor bemoeilijkt.
Spraakproblemen (dysartrie)
Een ander woord voor spraakproblemen is dysartrie. Kenmerken van dysartrie bij MS kunnen zijn: binnensmonds en langzaam spreken, lange pauzes tussen lettergrepen of woorden, gespannen stemgeluid, luide inademing, zachte, zwakke stem als gevolg van ademhalingsproblemen en een foutieve houding.
Slikproblemen
Meer dan veertig procent van alle mensen met MS krijgt in de loop van de tijd slikproblemen. Bij MS komen de volgende problemen voor: verslikken, niet goed voelen waar het voedsel zich in de mond bevindt (waardoor de slikreflex moeilijk op gang komt), te weinig kracht hebben om te kauwen of te kort kauwen (waardoor het eten niet goed genoeg geplet wordt) en het uitblijven van de hoestreflex tijdens verslikken.
Taalproblemen
Mensen met MS kunnen (lichte) taalproblemen krijgen. Kenmerken van taalproblemen bij MS kunnen zijn: problemen met het vinden van woorden, moeilijkheden bij het benoemen van afbeeldingen, moeite hebben met het vasthouden van de structuur van een verhaal en snel afdwalen, verkeerd gebruik van klanken, vervangen van klanken, weglaten van klanken of verplaatsen van klanken.
Als u geregeld last hebt van (één van ) bovengenoemde verschijnselen, dan is het raadzaam uw arts in te schakelen. Hij of zij kan u doorverwijzen naar een logopedist.
Wat doet de logopedist?
Een logopedist kan veel voor u doen. Allereerst vindt onderzoek plaats om te inventariseren wat het probleem is. Daarna wordt in overleg met u een behandelplan opgesteld. Tijdens de behandeling leert u zo goed mogelijk gebruik te maken van de mogelijkheden die u hebt. U leert om de dingen die u altijd automatisch kon doen, nu bewust te doen.
Er wordt hierbij bijvoorbeeld speciaal aandacht besteed aan de onderdelen van de spraak die ertoe leiden dat een ander u moeilijk verstaat. Wanneer u spreekt leert u om als het ware naar uzelf te luisteren. Bij het leren luisteren naar uzelf kan gebruikt gemaakt worden van band- en video-opnamen. Op deze manier kunt u fouten herstellen en moeilijke woorden en zinnen van tevoren zien aankomen. Er zijn bovendien verschillende hulpmiddelen op de markt om het praten met anderen te vergemakkelijken. Een logopedist kan u helpen een passend hulpmiddel te vinden.
De logopedist geeft, na overleg, ook voorlichting aan uw omgeving. Partners, familie en vrienden worden direct bij de behandeling betrokken. Het onderzoek en de behandeling van logopedie bij MS wordt als regel vergoed door De ziektekostenverzekeraars, na verwijzing door huisarts of medisch specialist.